Combinatie werk en privé lastig? Doe er zelf wat aan!

Op de Dag van de Arbeid ging het afgelopen dinsdag niet alleen om werk, maar ook over niet-werken. Of beter: de combinatie tussen beide. Een door Maurice de Hond, in opdracht van het SBI, uitgevoerd onderzoek, leverde het inzicht op dat ongeveer één op de drie werknemers de combinatie tussen werken en privéleven ingewikkeld vindt. Dat is niets nieuws; ook het Sociaal Cultureel Planbureau meldde vorig jaar in het rapport 'De sociale staat van Nederland 2011' nagenoeg hetzelfde cijfer. 

In het onderzoek van De Hond kwam verder naar voren dat vooral werknemers met een baan van meer dan 28 uur de combinatie werk/privé buitengewoon ingewikkeld vinden, 40% van de werknemers met een baan tussen de 28 en 34 uur per week moeite heeft 'alle ballen in de lucht te houden' en dat slechts 4% van de werknemer met kinderen jonger dan 12 jaar werk en privé moeiteloos combineert. Eerlijk gezegd weet ik nooit zo goed wat ik met dit soort feitjes aan moet. Mijn eerste reactie is vooral: als het allemaal zo lastig is, waarom doen die mensen er dan niets aan? Je kunt bijvoorbeeld minder uren gaan werken. Nederland kent in vergelijking met andere Europese landen (waar ouders gemiddeld genomen drukker zijn met combinatietaken) meer ruimte om in deeltijd te werken. We hebben er zelfs een wet voor. Een andere mogelijkheid is om dichter bij het werk te gaan wonen. Misschien wat lastig met de huidige huizenmarkt. Aan de andere kant zijn we in Nederland per werknemer gemiddeld bijna een uur per dag bezig om van en naar ons werk te reizen. Daarin zijn we Europees koploper. Ten slotte wordt het steeds normaler om flexibeler te gaan werken. Dit creëert ruimte om werktijd veel meer af te stemmen op de privésituatie.

Zelf iets doen aan het combineren van werk en privé betekent natuurlijk wel keuzes maken. Ga je in deeltijd werken, dan zul je ook minder salaris krijgen. Je kunt ook flexibeler werken, maar dat betekent misschien dat je wat vaker ’s avonds of in het weekend iets moet doen. Dit soort keuzes zijn lastig, zeker, maar je zou het op z’n minst eens met je werkgever kunnen bespreken. En daar zit wel een raar probleem. Het onderzoek van De Hond concludeert dat 80% van de werknemers de combinatie werk/privé zelden of nooit met de werkgever bespreekt. Helaas wordt niet duidelijk wat daar de achtergrond van is. Durven werknemers het niet? Is er eigenlijk geen sprake van een groot probleem? Weten werknemers niet hoe zij zo’n gesprek moeten voeren? Het zou helpen om meer inzicht te krijgen in de reden waarom zo weinig werknemers het gesprek aangaan met hun werkgever. Wellicht kunnen werknemers daarvan profiteren. Uiteindelijk zal de werknemer die het ingewikkeld vindt om werk en privéleven te combineren, zelf keuzes moeten maken en het gesprek daarover met zijn werkgever aan moeten aangaan. Alleen dan kan hij zijn probleem oplossen.