Van 'win/lose' naar samenwerken

Deze week maakte ik deel uit van de verliezende kiezer. Pijnlijk, maar de uitslag was helder. 

Sommigen zeggen dat het midden terug is. Vooralsnog heb ik de indruk dat er twee opvattingen bestaan over de manier waarop de crisis te lijf moet worden gegaan en dat er ook veel uit angst voor de vijand aan de overkant is gekozen. Het gevolg is dat de gecreëerde vijand meer te zeggen krijgt 'dan de laatste jaren gebruikelijk was'. Twee partijen die inhoudelijk ver van elkaar af staan, hebben samen genoeg stemmen om een kabinet te kunnen vormen. De rest volgt op verre afstand. 

Gedurende de verkiezingscampagne van de afgelopen weken zijn de verschillen door de desbetreffende partijen uiteraard ernstig vergroot. Je moet de kiezer immers wel wat te kiezen  geven. Beide heren hanteerden de 'win/lose'-stijl, ook wel 'vechten' genoemd. We zijn dikke vrienden als we het maar op mijn manier doen. De heren zijn het wat mij betreft aan de kiezers verplicht om van 'win/lose' naar samenwerken te komen. Hoog op eigen inhoud blijven zitten, maar op een manier die de ander ook recht doet. Dat zal een lastige klus zijn, want de mens is van nature niet geneigd tot samenwerken. Vechten, vluchten of bevriezen is meer de primaire keuze die wordt gemaakt. 

Voorlopig geef ik Mark en Diederik het voordeel van de twijfel en denk dat zie hiertoe in staat zijn, zeker nu ze hun voordeel kunnen doen met de 21 bouwstenen die Herman Wijffels hen aanreikt in het boek Formeren is vooruitzien. Volgens Wijffels hangen de economische en de ecologische crisis met elkaar samen. In zijn boek draagt Wijffels met 21 concrete stellingen bouwstenen aan voor een solide fundament onder een regeerakkoord dat samenhang brengt. Een duurzame benadering van het regeerakkoord biedt volgens Wijffels ook mogelijkheden voor de hervorming van de gezondheidszorg, de banenmarkt en het onderwijs. Wijffels is optimistisch over de mogelijkheid van een duurzame coalitie. Een goede meerderheid van de partijprogramma’s biedt voldoende aanknopingspunten om tot een toekomstbestendig regeringsbeleid te komen. 

Dit steuntje in de rug lijkt mij voldoende om als coalitiepartijen te kunnen samenwerken zonder dat een derde vredestichter nodig is die het onderspit delft. De oppositie kan dan kritisch toezien of de coalitie iets gelegen is aan een duurzame toekomst. Veel van het oude en alleen de markt is immers niet wat ons land toekomstbestendig maakt.