24 jan 2014

In de schijnwerpers: het fundament van een succesvolle organisatie

door Marieke van Essen

Hoe zou de cao eruit zien als deze door jongeren wordt gemaakt?
Samen met een groep jonge medewerkers van Movares ging ik op zoek naar het antwoord.

Het resultaat was een cao van zeven kantjes, waarin het draait om dialoog, ontwikkeling en resultaat. Veel zaken die je eigenlijk niet eens in een cao-boekje kunt regelen, maar alleen kunt laten slagen door het ontwikkelen en onderhouden van een volwassen arbeidsrelatie.

Die volwassen arbeidsrelatie blijft nog altijd een uitdaging. Want hoe doe je dat in een overgereguleerde organisatie, waarin je moet klokken en netjes voor elk uur vrij moet vragen, net als een leerling in de klas die pas naar de WC mag als de juffrouw dit zegt?

Of de hele andere kant: als je je leidinggevende nooit echt spreekt? Er geen tijd of interesse is om de dialoog aan te gaan over hoe het werk gaat, wat er van je wordt verwacht, wat je daarvoor van elkaar nodig hebt en hoe je hierin verder kunt worden geholpen?

Het is vaak makkelijker om te ‘vluchten’ in systemen en te verzanden in regels dan het gesprek aan te gaan. Leidinggevenden verschuilen zich achter cao-regels om uit te leggen waarom iets wel of niet kan. Grenzen worden bepaald door standaardregels, beleidsnota’s en eigen koninkrijkjes en niet door samen te bepalen wat echt mogelijk, wenselijk en noodzakelijk is. Zonde! Er valt zoveel meer te bereiken in productiviteit en werkplezier.

Hoe dan wel?

Het INK-managementmodel onderscheidt vijf fundamentele kenmerken van succesvolle organisaties:

1. Inspirerend leiderschap

Leiders van de organisatie zetten een uitdagende koers uit. Hierbij wordt rekening gehouden met relevante informatie en met de stakeholders.

2. Vertrouwen

De organisatie staat open voor haar stakeholders. Er wordt vertrouwen gevraagd en geschonken. Daarbij vindt er interactie plaats met de stakeholders over de gewenste resultaten. Medewerkers weten wat zij bijdragen aan het eindresultaat en hebben de mogelijkheid zich hiervoor voldoende te ontwikkelen.

3. Samenwerking

Leiders en medewerkers nemen gezamenlijk verantwoordelijkheid voor het te behalen succes. Diversiteit en verschillende meningen worden aangemoedigd. De organisatiestructuur en -cultuur stimuleren tot samenwerking.

4. Resultaatgerichtheid

Leiders en medewerkers zijn gericht op het behalen van de afgesproken resultaten voor alle stakeholders. Er wordt daardoor evenwichtig en doelgericht gewerkt.

5. Continu verbeteren en vernieuwen

Evaluatie en reflectie worden systematisch en structureel georganiseerd. Hiervoor wordt voldoende tijd en aandacht vrijgemaakt. Er is openheid over resultaten. De cultuur is gericht op verbeteren.

Een mooie leidraad om je eigen organisatie onder de loep te nemen en de arbeidsrelaties verder te ontwikkelen. Wetenschappelijk onderzoek (Henk Volberda) bewijst dat investeren in sociale innovatie loont: zowel de medewerkerstevredenheid, als de winst van de organisatie stijgt substantieel. Des te verbazingwekkender is het dat de menselijke factor in organisaties toch nog vaak wordt onderbelicht. Tijd om elke organisatie een menselijke schijnwerper cadeau te geven?