Je ziet door de stickers het bos niet meer!

Vorige week hoorde ik op Radio 1 een discussie over het ‘Ik kies bewust’-logo. Voor het geval u daarvan niet geheel op de hoogte bent: er zijn blauwe en groene stickers. De groene stickers zijn bedoeld voor basisvoedingsmiddelen met veel nuttige voedingsstoffen en de blauwe stickers voor voedingsmiddelen die niet tot de basisvoeding behoren, maar binnen de productgroep een bewuste keuze zijn. Deze stickers helpen de gezonde keuze makkelijk te maken door het herkenbare klavertje op de verpakking. 

Bij mij kwam de vraag op waarom je nog blauwe stickers nodig hebt als in producten met de groene sticker veel nuttige voedingsstoffen zitten? Maar een blauwe sticker blijkt ervoor te zorgen dat je binnen een (vrij vertaalde) ongezonde productgroep een goede keuze maakt.  

Duidelijk verhaal, zou je denken. Maar niets is minder waar. De verwarring op Radio 1 bij het programma ‘Melk en Honing’ was groot. Het blijkt namelijk geheel onduidelijk te zijn hoe het werkelijk zit met de stickers. Zo onduidelijk dat er een promotieonderzoek voor nodig was. Daar is uitgekomen dat het allemaal niet goed werkt. Het is voor de consument volstrekt onduidelijk wat hij kiest. Niets anders dan een marketingstrategie van de voedingsindustrie.

Daarom adviseert food trendwatcher Anneke Ammerlaan ons de oude, vertrouwde schijf van vijf. Volgens haar is er een ware wildgroei ontstaan aan verschillende etiketten, logo’s en merken als het gaat om o.a. bewuste, biologische en gezonde voeding. Het is onmogelijk om producten goed te vergelijken. Het lastige is wel dat de schijf van vijf dateert uit de tijd dat iedereen nog drie keer per dag thuis at. Dat is tegenwoordig niet meer het geval. En hoe weet je dan of dat wat je eet, correspondeert met twee stuks fruit, vier opscheplepels groente, vier opscheplepels aardappels, zes sneetjes brood….. 

Ik werd wat lacherig van de totale ontreddering bij Anneke. Alsof een normaal mens zelf niet meer weet dat broccoli gezonder is dan een zak paprikachips. En bovendien bereiken die stickers de meesten van ons toch op geen enkele manier. Toch bracht ze me met de schijf van vijf wel op een punt dat in mijn ogen aandacht verdient.    

Ik verbaas me regelmatig over de geringe mogelijkheden om langs de weg betaalbaar te kunnen lunchen, dineren etc. conform de schijf van vijf; dit terwijl de wegen toch dagelijks vol staan met werknemers voor wie duurzame inzetbaarheid van groot belang is. Daarvoor is gezondheid en dus fatsoenlijke voeding van groot belang. 

Gesteld dat ik - in plaats van een ontbijt van rond de 1 euro bestaande uit een croissant, ei en een wit broodje - zou willen kiezen voor iets met wat meer voedingswaarde, dan is dit nauwelijks verkrijgbaar. Om over de lunchbroodjes, dik belegd met kaas, tonijn, zalm en mayonaise, nog maar te zwijgen. En als het al verkrijgbaar is, dan is het twee keer zo duur als de ongezonde variant. Het minst slechte alternatief is een zak krentenbollen, waarvan je er altijd een meer eet dan strikt noodzakelijk! Daarbij komt dat de maaltijd al sinds mensenheugenis het nuttige met het sociale verenigt. Het zou dus beter zijn een paar bruine boterhammen met fatsoenlijk beleg aan tafel met anderen op te eten dan achter het stuur.  

Dit vraagt om een oplossing die door werknemers en werkgevers gezamenlijk kan worden gerealiseerd. Je zou kunnen beginnen met een pilot: bedrijven die veel werknemers onderweg in dienst hebben, openen gezamenlijk een kantine langs de weg met basic gezonde producten tegen een betaalbaar tarief. Werknemers kopen een stempelkaart en maken er daadwerkelijk gebruik van.

De stickers van de voedselindustrie verliezen hun nut, voor zover ze die al hadden, en het probleem van onderweg eten en de schijf van vijf is opgelost. Mocht er toch meer duidelijkheid gewenst zijn, dan plakken we op elk product een sticker die aangeeft uit welke schijf en hoeveel daarvan is genuttigd.